Wejherowo

Wejherowo, przez Kaszubów zwane było Wejrowem lub Nowym Miastem, a przez Niemców - Neustadt in Westpreußen.

Pierwsza mapa miasta i Kalwarii Wejherowskiej,
naszkicowana ok. 1660 r. przez ks. Mateusza Judyckiego [online].
[Data dostępu: 15.07.2017]. Dostępny w Internecie: http://www.wejherowo.pl/dzieje-miasta-wejherowa.html

 W  „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” napisano, że  ród Wejherów przybył na Pomorze z Frankonii, podobno jeszcze za cesarza Karola Łysego. (…) Jakub był panem bardzo zamożnym, rycerzem sławnym i przy tym bardzo pobożnym. Towarzyszył Władysławowi IV w wyprawach wojennych, a w roku 1634 pod miasteczkiem Białą kawałem muru w powietrze wysadzonego przygnieciony został. W niebezpieczeństwie wzywał św. Franciszka, ślubując, że i księżom franciszkanom na cześć Trójcy Przenajświętszej kościół wystawi, jeśli zostanie ocalony. Wróciwszy do domu wybrał najprzód w dobrach swoich śmiechowskich, między strugami Białą i Srebrną odpowiednie miejsce dla kościoła, mówiąc „Pod Białą ślub swój uczyniłem, pod Białą chcę go wypełnić”. Już w 1644 stanął kościół, w pruski mór budowany, który w uroczystości św. Franciszka (4 października) został poświęcony. (…)  Już w 1643 r. wydał Wejher za zezwoleniem króla statut dla miasta, które przy nowym kościele zbudowane, Wejrowską Wolą zwane być miało.

13 stycznia 1650 król Jan Kazimierz nadał Wejherowskiej Woli prawa miejskie. Król ustalił również, że w herbie miasta będzie „biały krzyż rycerzy maltańskich na niebieskim polu, otoczony zielonym wieńcem wawrzynowym. W środku krzyża będzie czerwona róża”.

Pomnik Jakuba Wejhera

W cytowanym już słowniku podkreślono, iż Wejherowo był stolicą ziemi kaszubskiej i taką rolę pełni do dnia dzisiejszego. 

W Wejherowie byłam po raz pierwszy i tak naprawdę pojechałam tam w poszukiwaniu śladów kultury kaszubskiej, dlatego bardzo ucieszył mnie widok kamiennych kolumn, na których znajdowały się fragmenty Kaszubskiego Alfabetu.

Po powrocie do domu, wyczytałam w Internecie, że w ramach promocji miasta, powstał Szlak Kaszubskich Nut zwanych też Kaszubskim Alfabetem. Idąc tropem kolejnych literek  można poznawać miasto, kulturę i język kaszubski. 

Wychodząc z ulicy Jana III Sobieskiego na plac Wejhera, zobaczyłam taką oto rzeźbę:

Przedstawia on tytułowego bohatera powieści Aleksandra Majkowskiego pt "Życie i przygody Remusa" (Żëcé i przigòdë Remùsa). Autor (1876 - 1938) był kaszubskim pisarzem, dziennikarzem, poetą i dramaturg iem, a jego powieść uznana została za najwybitniejsze dzieło literatury kaszubskiej.

Mijając kolejne kaszubskie nuty doszłam do Pałacu Przebendowskich i Keyserlingków i do mieszczącego się w nim Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej.  W skład zbiorów wchodzi literatura, prasa i rękopisy w języku kaszubskim, pamiątki związane z twórcami i działaczami regionu (pieczęcie, obrazy, ryciny). Podziwiać można także oryginalne stroje Kaszubów ozdobione haftem wejherowskim oraz instrumenty muzyczne takie, jak: bazuna, burczybas, diabelskie skrzypce.

Galeria twórców regionalnych

Wystawa stała poświęcona Gerardowi Labudzie

Wystawa stała poświęcona Gerardowi Labudzie

Największą radość sprawiła mi jednak wystawa haftów kaszubskich:

Niestety, nie udało mi się, ze zdjęć odczytać nazwisk autorek tych małych i dużych dzieł sztuki hafciarskiej.

Pałac otoczony jest pięknym parkiem odrestaurowanym z funduszy Unii Europejskiej.

Wracając na dworzec, w bramie kamienicy przy ulicy Jana III Sobieskiego zobaczyłam coś takiego:

Zdjęcia: A.R.

Bibliografia:

1. Chlebowski Bronisław [red.] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 13. Warszawa, 1895 s.193-195. [online]. [Data dostępu: 15.07.2017]. Dostępny w Internecie: http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XIII/193.
2.  Strona domowa Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. [online]. [Data dostępu: 15.07.2017]. Dostępny w Internecie: http://www.muzeum.wejherowo.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1&Itemid=3